เม่นแคระเป็นโรคผิวหนัง สาเหตุ อาการ วิธีรักษาและป้องกัน
โรคผิวหนังของเม่นแคระ มีสาเหตุมาจากอะไรบ้าง
1. ปรสิตภายนอก เช่น ไรผิวหนัง เห็บ หมัด
ปรสิตภายนอกเป็นสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่บริเวณผิวหนังของเม่นแคระ โดยจะคอยดูดกินเลือด จนสามารถทำให้เกิดภาวะเลือดจาง ผิวหนังอักเสบ อ่อนแอ และเกิดโรคอื่นๆตามมา
นอกจากนี้ ปริสิตเหล่านี้ยังสามารถนำโรคที่ติดต่อสู่คนได้ด้วย (tick-borne diseases)
2. เม่นแคระเป็นเชื้อรา (Dermatophytosis; Ring worm)
เชื้อราในเม่นแคระ เป็นสิ่งที่พบได้บ่อย มีอาการตั้งแต่ ไม่แสดงอาการ อาจมีอาการเล็กน้อยหรือแสดงอาการรุนแรง เช่น ขนร่วง คัน มีสะเก็ดที่ผิวหนัง โดยเฉพาะบริเวณใบหน้าและหู ที่สำคัญคือเชื้อรานี้ยังสามารถติดต่อสู่คนได้
3. เม่นแคระเป็นเรื้อน
เรื้อนในเม่นแคระเกิดจากการมีตัวไรที่ผิวหนัง จะทำให้แสดงอาการคันอย่างรุนแรง และหากอาการหนักหรือไม่รักษาอย่างเหมาะสม จะทำให้ขนหรือหนามร่วงหลุดโดยเฉพาะบริเวณใบหน้าและหู ผิวหนังมีสะเก็ดหรือหนาตัว สามารถทำให้เม่นแคระป่วยจนเสียชีวิตได้ นอกจากนี้ยังถือว่าเป็นโรคที่ติดต่อสู่คนได้
4. เนื้องอก (Neoplasia)
5. ผิวหนังอักเสบติดเชื้อแบคทีเรีย (Bacterial dermatitis)
อาการของเม่นแคระที่เป็นโรคผิวหนัง
- อาการคัน ผิวแห้ง ขนหรือหนามหลุดร่วง
- สะเก็ดผิวหนัง สะเก็ดแข็งที่ใบหน้า หู เท้า และลำตัว
- ผิวแดงอักเสบ รอยถลอก
- การเปลี่ยนแปลงของเม็ดสีใต้ชั้นผิวหนัง สีเข้มขึ้น
- มีลักษณะเป็นตุ่ม/ก้อน ในบางรายมีการติดเชื้อลงไปถึงชั้นผิวหนังระดับลึกจนผิวหนังมีสารคัดหลั่งเยิ้ม/เป็นหนอง หรือมีเลือดซึม
การตรวจวินิจฉัย
- ส่องตรวจภายใต้กล้องจุลทรรศน์(Microscopy) โดยเก็บตัวอย่างจากสะเก็ดที่ผิวหนัง ขน/หนาม สารคัดหลั่งที่ผิวหนัง
- การเพาะเชื้อ เช่นเพาะเชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา
- การตรวจชนิดและลักษณะของเซลล์ด้วยวิธี FNA การตัดส่งชิ้นเนื้อไปตรวจ (Biopsy) กรณีสงสัยเนื้องอกหรือมะเร็ง
การรักษาโรคผิวหนังในเม่นแคระ
โรคผิวหนังจากการติดปรสิตภายนอก
การรักษาคือ การหยอดหลังเพื่อกำจัดปรสิตที่ผิวหนังทุกๆ 2 สัปดาห์ติดต่อกันอย่างน้อย 3 ครั้ง หรือจนกว่ารอยโรคจะหมด ร่วมกับการให้ยาอื่นๆ ตามอาการ เช่น ยาลดอาการคัน ยาบำรุงขนและผิวหนัง ยาลดอักเสบและยาปฏิชีวนะในกรณีที่รอยโรคแพร่กระจายไปมากจนผิวหนังมีการอักเสบ และมีแนวโน้มว่าจะมีภาวะติดเชื้อแทรกซ้อน
โรคผิวหนังที่เกิดจากเชื้อราหรือติดเชื้อแบคทีเรีย
ส่วนใหญ่มักใช้เป็นยากินฆ่าเชื้อรา/ยาปฏิชีวนะ หรือแชมพูยา ไม่นิยมใช้ในกลุ่มยาทาภายนอกเนื่องจากมีโอกาสที่จะเลียกินเข้าไปได้ เนื่องด้วยสรีระของเม่นแคระนั้นไม่สามารถใส่คอลล่ากันเลียได้ หากต้องใช้ยาทาภายนอกอาจต้องเป็นยาที่ไม่เป็นอันตรายเมื่อสัตว์เผลอกินเข้าไป ควรใช้ยาตามคำแนะนำของสัตวแพทย์
ก้อนเนื้อที่ผิวหนัง
ส่วนใหญ่มักใช้เป็นการผ่าตัด หากเป็นบริเวณที่สามารถผ่าตัดได้และร่างกายมีความพร้อมในการผ่าตัด
การป้องกัน
- ทำความสะอาดสถานที่เลี้ยงอย่างสม่ำเสมอ
- หลีกเลี่ยงการใช้รองกรงที่ก่อให้เกิดฝุ่นและการระคายเคืองได้ง่าย
- ตรวจสุภาพ หยอดหลังป้องกันปรสิตภายนอกและถ่ายพยาธิภายในเป็นประจำ ทุกๆ 3-6 เดือน
โรงพยาบาลสัตว์ ดารินรักษ์ (Darin Animal Hospital)
214 ซ.ประเสริฐมนูกิจ 29 แยก 10 (รามอินทรา 14) จรเข้บัว ลาดพร้าว กรุงเทพฯ 10230
